[Wiki] Chu Ân Lai là gì? Chi tiết về Chu Ân Lai update 2021

Chu Ân Lai
周恩来

Chức vụ
Phó quản trị thứ nhất Đảng Cộng sản Trung Quốc

Nhiệm kỳ

30 tháng 8 năm 1973 – 8 tháng 1 năm 1976
và 00000000000000020000002 năm,

&0000000000000131000000

131 ngày

Chủ tịch
Mao Trạch Đông

Tiền nhiệm

Lâm Bưu (1971)

Kế nhiệm
Hoa Quốc Phong

Phó quản trị Đảng Cộng sản Trung Quốc

Nhiệm kỳ

28 tháng 12 năm 1956 – 1 tháng 8 năm 1966
và 00000000000000090000009 năm, và 0000000000000216000000216 ngày

Chủ tịch
Mao Trạch Đông

quản trị Hội nghị Hiệp thương Chính trị Nhân dân Trung Quốc

Nhiệm kỳ

25 tháng 12 năm 1954 – 8 tháng 1 năm 1976
và 000000000000002100000021 năm, và 000000000000001400000014 ngày

Tiền nhiệm
Mao Trạch Đông

Kế nhiệm
trống chức vụ
Đặng Tiểu Bình (1978)

Thủ tướng tiên phong Cộng hoà Nhân dân Nước Trung Hoa

Nhiệm kỳ

1 tháng 10 năm 1949 – 8 tháng 1 năm 1976
và 000000000000002600000026 năm, và 000000000000009900000099 ngày

Tiền nhiệm
Không có

Kế nhiệm
Hoa Quốc Phong

Bộ trưởng thứ nhất Bộ Ngoại giao Cộng hoà Nhân dân Trung Quốc

Nhiệm kỳ

1 tháng 10 năm 1949 – 11 tháng 2 năm 1958
và 00000000000000080000008 năm, và 0000000000000133000000133 ngày

Tiền nhiệm
Không có

Kế nhiệm
Trần Nghị

tin tức chung

Quốc tịch
Trung Quốc

Sinh

5 tháng 3 năm 1898
Hoài An, Giang Tô, nhà Thanh

Mất
8 tháng 1, 1976( 1976 – 01-08 ) (77 tuổi)
Bắc Kinh, Trung Quốc

Đảng phái
Đảng Cộng sản Trung Quốc

Vợ
Đặng Dĩnh Siêu

Châu Ân Lai (giản thể: 周恩来; phồn thể: 周恩來; bính âm: Zhōu Ēnlái; Wade–Giles: Chou En-lai) (5 tháng 3 năm 1898 – 8 tháng 1 năm 1976), là một lãnh đạo xuất chúng của Đảng Cộng sản Trung Quốc, từng giữ chức Thủ tướng Cộng hoà Nhân dân Trung Hoa từ 1949 cho tới khi ông qua đời tháng 1 năm 1976, và Bộ trưởng Ngoại giao từ năm 1949 tới năm 1958. Chu Ân Lai đóng vai trò quan trọng trong cuộc đấu tranh giành quyền lực của Đảng Cộng sản, và sau này trong việc xây dựng nền kinh tế Trung Quốc cũng như tái cơ cấu xã hội Trung Quốc. Trên bình diện quốc tế, Chu Ân Lai là một nhà ngoại giao tài năng, là người ủng hộ sự sống chung hoà bình và từng tham gia vào Hội nghị Geneva năm 1954. Nhờ phẩm chất đạo đức của mình, ông rất được lòng dân chúng, và cái chết của Chu Ân Lai khiến sự ủng hộ của dân chúng tăng mạnh trở thành yếu tố then chốt trong cuộc chuyển giao quyền lực ở Trung Quốc từ Mao Trạch Đông sang Đặng Tiểu Bình.

Mục lục

• 1 Tuổi trẻ
• 2 Các hoạt động giải trí cách mạng
• 3 Học tập tại Pháp và những năm tháng ở châu Âu
• 4 Mặt trận thống nhất thứ nhất
• 5 Từ Thượng Hải tới Diên An
• 6 Nắm quyền thủ tướng
• 7 Cái chết và những phản ứng
• 8 Di sản
• 9 Gia đình
• 10 Xem thêm
• 11 Chú thích
• 12 Tham khảo
• 13 Liên kết ngoài

Tuổi trẻ

[sửa|sửa mã nguồn]

Chu Ân Lai ( năm 1919 )Chu Ân Lai sinh ngày 5 tháng 3 năm 1898 tại huyện Sơn Dương, phủ Hoài An ( nay là địa cấp thị Hoài An ), tỉnh Giang Tô, Trung Quốc nhưng quê gốc ở địa cấp thị Thiệu Hưng, tỉnh Chiết Giang. Gia đình ông, dù thuộc những tầng lớp tri thức, nhưng không phong phú. Ông nội ông là một quan chức cấp thấp trong triều với mức lương rất ít. Cha ông liên tục trượt trong những kỳ thi, và trong suốt cuộc sống ông chỉ làm những chân thư ký cấp thấp .

Chu Ân Lai là con trai lớn nhất và cháu đích tôn của họ Chu. Khi chưa tới một tuổi, ông được người em út của cha nhận làm con nuôi, ông này khi ấy đang mỏi mòn vì bệnh lao. Cha ông hy vọng rằng việc nhận con nuôi sẽ giúp người em trai không chết trẻ, nhưng đây là một vấn đề nghiêm trọng đối với một gia đình theo truyền thống Khổng giáo.

Bà Trần, mẹ nuôi của ông, khởi đầu dạy chữ Hán cho ông khi ông mới chập chững. Khi lên bốn tuổi ông đã hoàn toàn có thể đọc và viết hàng trăm chữ .
Năm 1907, mẹ ruột của ông chết vì bệnh lao, và vào mùa hè năm 1908 bà Trần cũng qua đời. Chu Ân Lai mồ côi khi mới lên mười, do đó mọi người sắp xếp để ông rời Hoài An tới thành phố Thẩm Dương ở Mãn Châu sống với người cậu, Yikang. Khi mười hai tuổi, Chu Ân Lai theo học trường Đông Quan, nơi có cách “ giáo dục mới, ” như toán học và khoa học tự nhiên, cũng như lịch sử dân tộc Trung Quốc, địa lý và văn học. Các học viên cũng được tiếp cận với những bản dịch những cuốn sách phương Tây, nơi Chu Ân Lai học được về tự do, dân chủ và những cuộc cách mạng Mỹ, Pháp .
Năm 1913, lúc mười lăm tuổi, Chu Ân Lai tốt nghiệp trường Đông Quan và vào tháng 9 năm ấy ông ghi tên theo học trường Nam Khai tại Thiên Tân. Trong suốt thời hạn học tập của ông, Trung Quốc luôn ở trong thực trạng hỗn loạn. Năm 1911 cuộc Cách mạng Tân Hợi của Tôn Dật Tiên lật đổ nhà Thanh xây dựng nước Trung Quốc Dân Quốc. Cuộc Đại chiến quốc tế bùng nổ tại châu Âu khiến sức ép từ những kẻ xâm lược châu Âu có giảm bớt, nhưng mang lại cho Nhật Bản thời cơ lan rộng ra tầm ảnh hưởng tác động của mình. Chu Ân Lai thấy rằng Trung Quốc đang bị phá hoại bởi những cuộc can thiệp từ bên ngoài. Ông tham gia những cuộc phản kháng và biểu tình cho quốc gia .
Tiếp đó Chu Ân Lai theo học ĐH tại Tokyo. Mục tiêu của ông là trở thành một giáo viên để hoàn toàn có thể gây ảnh hưởng tác động tới giới trẻ Trung Quốc. Nhưng ông thấy mình không hề tập trung chuyên sâu. Ông không hề học và tiếng Nhật của ông cũng kém, khiến ông không theo kịp bài giảng. Tại Nam Khai ông đã viết và phát biểu chống lại sức ép quân sự chiến lược và chính trị của Nhật tại Trung Quốc và thực trạng rối loạn không hề tránh khỏi trong nước. Ông hô hào những bạn học hành động để cứu vãn Trung Quốc. Sau đó ông quyết định hành động rời Nhật Bản do một phần bị tác động ảnh hưởng bởi quyết định hành động rời Nhật Bản một người bạn học trong trường Nam Khai thời gian đó là Đồng Quan Hiền ( chữ Hoa giản thể : 童冠贤 ， chữ Hoa phồn thể : 童冠賢 ） .
Đầu tháng 5 năm 1919, tuyệt vọng và không hề triển khai xong việc làm học tập, ông rời Nhật Bản. Chu Ân Lai tới Thiên Tân ngày 9 tháng 5, vừa kịp để tham gia Phong trào mùng 4 tháng 5 năm 1919 .

Các hoạt động giải trí cách mạng

[sửa|sửa mã nguồn]

Chu Ân Lai ( năm 1924 )Chu Ân Lai lần tiên phong nổi tiếng là một nhà hoạt động giải trí trên khoanh vùng phạm vi vương quốc trong Phong trào mùng 4 tháng 5. Ông đã ghi tên theo học khoa văn trường Đại học Nam Khai, khiến ông có thời cơ tới thăm những khoa trong trường, nhưng ông không khi nào tới lớp học. Ông trở thành một trong những người tổ chức triển khai Thương Hội Sinh viên Thiên Tân, với tiềm năng công khai minh bạch là “ đấu tranh chống những lãnh chúa và chống chủ nghĩa đế quốc, và cứu Nước Trung Hoa khỏi diệt chủng. ” Chu Ân Lai trở thành chủ bút tờ báo của hiệp hội sinh viên, tờ Sinh viên Thiên Tân. Tháng 9, ông thành lập Hội cứu tế ( Awareness Society ) với mười hai phái mạnh và tám phụ nữ. Đặng Dĩnh Siêu, cô gái mười lăm tuổi, vợ của Chu Ân Lai sau này, cũng là một thành viên sáng lập. ( Nhưng mãi tới ngày 8 tháng 8 năm 1925 họ mới lập mái ấm gia đình ). Chu Ân Lai đóng vai trò then chốt trong việc sáp nhập giữa Thương Hội Sinh viên Thiên Tân toàn phái mạnh và Hội Phụ nữ Yêu nước toàn phái đẹp .
Tháng 1 năm 1920, công an bố ráp xưởng in và bắt giữ nhiều thành viên Hội cứu tế. Chu Ân Lai đứng vị trí số 1 một nhóm sinh viên phản đối những vụ bắt giữ, và chính ông cũng bị bắt với 28 người khác. Sau phiên toà vào tháng 7, họ chỉ bị phán quyết một tội nhỏ và được thả. Quốc tế Cộng sản III đã muốn thu nhập Chu Ân Lai vào Đảng Cộng sản Trung Quốc, nhưng dù đang điều tra và nghiên cứu Chủ nghĩa Marx ông vẫn chưa tham gia. Thay vì đi sang Moskva học tập, ông chọn sang Pháp với tư cách một nhà tổ chức triển khai sinh viên. Đặng Dĩnh Siêu ở lại chịu nghĩa vụ và trách nhiệm điều hành quản lý Hội cứu tế khi ông vắng mặt .

Học tập tại Pháp và những năm tháng ở châu Âu

[sửa|sửa mã nguồn]

Ngày 7 tháng 11 năm 1920, Chu Ân Lai và 196 sinh viên Trung Quốc khác đi thuyền từ Thượng Hải tới Marseille, Pháp. Tại Marseille họ được một thành viên Uỷ ban Giáo dục Trung-Pháp tiếp đón và lên tàu hoả tới Paris. Hầu như ngay khi tới nơi, Chu Ân Lai đã rơi vào một cuộc tranh luận giữa những sinh viên và những cơ quan giáo dục đang điều hành quản lý chương trình “ thao tác và học tập ”. Theo đó, những sinh viên sẽ được cho vào thao tác bán thời hạn tại những nhà máy sản xuất và theo học bán thời hạn. Tuy nhiên, vì sự tham nhũng và mua chuộc trong Uỷ ban Giáo dục, những sinh viên không được trả tiền. Vì thế, họ đơn thuần chỉ là những lao động rẻ tiền cho những ông chủ xí nghiệp sản xuất Pháp và đổi lại nhận được rất ít sự giáo dục. Chu Ân Lai đã viết những bài báo gửi về Trung Quốc lên án uỷ ban và những quan chức cơ quan chính phủ tham nhũng .Chu Ân Lai tới Anh Quốc vào tháng 1 ; ông xin và được đồng ý làm sinh viên tại Đại học Edinburgh. Nhưng mãi tới tháng 10 chương trình học mới mở màn, do đó ông quay lại Pháp, đến ở với Lưu Thanh Dương và Trương Thân Phủ, những người đã xây dựng một chi bộ Cộng sản. Chu Ân Lai gia nhập nhóm và được phó thác trách nhiệm chính trị và tổ chức triển khai. Có 1 số ít tranh cãi về thời gian Chu Ân Lai gia nhập Đảng Cộng sản Trung Quốc. Để giữ bí hiểm những thành viên không mang theo thẻ đảng. Chính Chu Ân Lai đã viết “ mùa thu, 1922 ” trong một lần thẩm tra của Đại hội Đảng lần thứ 7 năm 1945 .
Có khoảng chừng 2 nghìn sinh viên Trung Quốc tại Pháp, khoảng chừng 200 tại Bỉ và Anh và khoảng chừng 300 tới 400 tại Đức. Trong bốn năm tiếp sau, Chu Ân Lai là người đảm nhiệm tuyển mộ, tổ chức triển khai và phối hợp những hoạt động giải trí của Liên đoàn Thanh niên Xã hội chủ nghĩa. Ông đi lại liên tục giữa Bỉ, Đức và Pháp, hộ tống những thành viên của Đảng qua Berlin đi tàu tới Moskva, học cách tổ chức triển khai cách mạng .
Ban đầu, Đảng Cộng sản Trung Quốc, được Trần Độc Tú xây dựng tháng 7 năm 1921, khước từ yêu cầu của Quốc tế Cộng sản III rằng họ sẽ xây dựng một “ mặt trận thống nhất ” với Quốc Dân Đảng mới sinh ra của Tôn Dật Tiên, nhưng vào năm 1923 Đảng Cộng sản đã đổi khác chủ trương. Chu Ân Lai khi ấy chịu nghĩa vụ và trách nhiệm phối hợp hoạt động giải trí giữa hai trào lưu độc lạ chính trị này ở châu Âu. Rõ ràng ông đã thao tác rất hiệu suất cao nên được ra lệnh quay trở lại Trung Quốc nhận trách nhiệm thống nhất mặt trận ở cứ điểm mạnh của Quốc Dân Đảng tại Quảng Châu Trung Quốc. Ông tới Hồng Kông tháng 7 năm 1924 .

Mặt trận thống nhất thứ nhất

[sửa|sửa mã nguồn]

Chu Ân Lai ( giữa ) và vợ Đặng Dĩnh Siêu cùng nhà báo Mỹ Edgar Snow, khoảng chừng năm 1938 .Tháng 1 năm 1924, Tôn Dật Tiên đã chính thức công bố liên minh giữa Quốc Dân Đảng và những người Cộng sản, và một kế hoạch viễn chinh quân sự chiến lược nhằm mục đích thống nhất Trung Quốc và tàn phá những lãnh chúa. Viện Hàn lâm Quân sự Whampoa được xây dựng vào tháng 3 nhằm mục đích đào tạo và giảng dạy những vị sĩ quan cho quân đội để cạnh tranh đối đầu với những lãnh chúa. Tàu chiến Nga phân phối vũ khí tại những cảng ở Quảng Châu Trung Quốc. Các cố vấn của Quốc tế Cộng sản III từ Mátxcơva cũng xuất hiện. Tháng 10, một thời hạn ngắn sau khi quay trở về từ châu Âu, Chu Ân Lai được chỉ định làm phó giám đốc ban chính trị Trường quân sự chiến lược Hoàng Phố tại Quảng Châu Trung Quốc .
Chu Ân Lai nhanh gọn nhận ra Quốc Dân Đảng đang lo mưu đồ cho riêng mình. Phe hữu mạnh trong Quốc Dân Đảng phản đối kịch liệt liên minh với Cộng sản. Chu Ân Lai tin rằng Đảng Cộng sản Trung Quốc, để sống sót phải có một đội quân của riêng mình. “ Quốc Dân Đảng là một liên minh của những lãnh chúa hay phản bội ” ông đã nói với người bạn là Nhiếp Vinh Trăn, mới tới từ Moskva và được chỉ định làm phó giám đốc Học viện. Cùng nhau họ đã tổ chức triển khai một nhóm những sĩ quan nòng cốt là những thành viên Đảng Cộng sản và theo những nguyên tắc của Marx. Trong một thời hạn họ không gặp cản trở nào, thậm chí còn từ phía cả Tưởng Giới Thạch, giám đốc Trường Hoàng Phố .
Tôn Dật Tiên mất ngày 12 tháng 3 năm 1925. Ngay khi ông mất, rắc rối phát sinh tại Quảng Châu Trung Quốc. Một lãnh chúa tên là Trần Quýnh Minh Tổng trưởng nội chính kiêm Tổng trưởng lục quân, tổng tư lệnh và tỉnh trưởng Việt quân tìm cách chiếm giữ thành phố và tỉnh này. Cuộc Đông Chinh, do Chu Ân Lai chỉ huy, được tổ chức triển khai như một chiến dịch quân sự chiến lược chống lại Trần. Với những sĩ quan nòng cốt của Đảng Cộng sản họ đã thắng lợi lớn. Chu Ân Lai được thăng chức chỉ huy phòng thiết quân luật của Trường Hoàng Phố. Ông nhanh gọn dẹp tan một thủ đoạn lật đổ của một vị lãnh chúa khác trong thành phố. Trần Quýnh Minh một lần nữa tổ chức triển khai hành quân vào tháng 10 năm 1925. Một lần nữa Chu Ân Lai lại vượt mặt ông tà và lần này chiếm được thành phố Sán Đầu quan trọng trên bờ biển phía nam Trung Quốc. Chu Ân Lai được chỉ định làm uỷ viên đặc biệt quan trọng của Sán Đầu và vùng xung quanh. Ông mở màn thiết kế xây dựng một nhánh đảng tại Sán Đầu và giữ bí hiểm tên tuổi những người tham gia .
Ngày 8 tháng 8 năm 1925, ông và Đặng Dĩnh Siêu tổ chức triển khai lễ cưới sau một thời hạn yêu nhau dài tới năm năm. Họ chưa có con nhưng nhận đỡ đầu nhiều trẻ nhỏ mồ côi thuộc đội “ cảm tử cách mạng ” ; một người trong số đó sau này trở thành thủ tướng Lý Bằng .
Sau cái chết của Tôn Dật Tiên, Quốc Dân Đảng nằm dưới sự quản trị của một chính sách tam đầu chế gồm Tưởng Giới Thạch, Liêu Trọng Khải và Uông Tinh Vệ, nhưng vào tháng 8 năm 1925 thành viên cánh tả, Liêu Trọng Khải, bị ám sát. Tưởng Giới Thạch tận dụng vụ này để công bố thiết quân luật và củng cố quyền trấn áp của phe cánh hữu. Ngày 18 tháng 3 năm 1926, trong khi Mikhail Borodin, vị cố vấn Quốc tế Cộng sản III người Nga của Mặt trận Thống nhất, đang ở Thượng Hải, Tưởng Giới Thạch đạo diễn một vấn đề mới để cướp quyền của những người Cộng sản. Vị chỉ huy và những thuỷ thủ một thuyền chiến của Quốc Dân Đảng bị bắt tại cảng Hoàng Phố, Xem Vụ việc tàu chiến Trung Sơn. Tiếp sau là những cuộc bố ráp vào Trụ sở Quân đoàn số 1 và Trường Quân sự Hoàng Phố. Tổng cộng 65 đảng viên Cộng sản bị bắt giữ, gồm cả Nhiếp Vinh Trăn. Tình trạng khẩn cấp vương quốc được phát hành và lệnh giới nghiêm được vận dụng. Chu Ân Lai vừa mới quay trở về từ Shantou và cũng bị giữ 48 giờ. Khi được thả ông cạnh tranh đối đầu với Tưởng Giới Thạch và buộc tội ông ta phá hoại Mặt trận Thống nhất nhưng Tưởng cho rằng ông ta chỉ hủy hoại một thủ đoạn của những người Cộng sản. Khi Borodin từ Thượng Hải quay về ông tin vào lời lẽ của Tưởng Giới Thạch và khiển trách Chu Ân Lai. Theo nhu yếu của Tưởng, Borodin đưa ra một list những thành viên Đảng Cộng sản Trung Quốc cũng là những thành viên Quốc Dân Đảng. Những thành viên duy nhất thoát khỏi list này là những người mới được Chu Ân Lai tuyển mộ. Tưởng Giới Thạch không bổ nhiệm toàn bộ những sĩ quan Đảng Cộng sản khỏi Quân đoàn thứ nhất. Uông Tinh Vệ, bị coi là có tình cảm với những người cộng sản, được thuyết phục ra đi theo một “ chuyến nghiên cứu và điều tra ” tại châu Âu. Chu Ân Lai bị tước mọi nghĩa vụ và trách nhiệm tương quan tới Mặt trận Thống nhất, trao lại quyền quản lý và điều hành tuyệt đối cho Tưởng Giới Thạch .

Từ Thượng Hải tới Diên An

[sửa|sửa mã nguồn]

Sau khi cuộc Bắc phạt mở màn, ông trở thành người tuyên truyền những tầng lớp lao động. Năm 1926, ông tổ chức triển khai một cuộc tổng đình công tại Thượng Hải, mở ngỏ thành phố cho Quốc Dân Đảng. Khi liên minh Quốc-Cộng tan vỡ, Chu Ân Lai phải bỏ trốn trước cuộc khủng bố trắng. Cuối cùng ông tới vùng địa thế căn cứ Giang Tây và dần chuyển từ hệ tư tưởng chính thống đô thị sang nhánh Mao ủng hộ cách mạng nông thôn bên trong Đảng Cộng sản Trung Quốc, và trở thành một thành viên điển hình nổi bật của Đảng. Sự chuyển biến này đã triển khai xong ngay từ đầu cuộc Vạn lý Trường chinh, khi vào tháng 1 năm 1935 Chu Ân Lai trọn vẹn ủng hộ Mao trong cuộc đấu tranh với nhóm 28 người bolshevik .
Những năm tại Diên An, Chu Ân Lai là người tích cực ủng hộ một mặt trận thống nhất chống Nhật Bản. Vì thế ông đóng vai trò quan trọng trong sự biến Tây An, giúp Tưởng Giới Thạch được thả, và đàm phán Mặt trận Thống nhất Quốc-Cộng thứ hai, và đưa ra câu nói nổi tiếng “ Người Trung Quốc không nên đánh nhau với người Trung Quốc mà với một quân địch chung : quân xâm lược ”. Trong Chiến tranh Trung-Nhật ( 1937 – 1945 ) Chu Ân Lai đóng vai trò đại sứ trong cơ quan chính phủ thời chiến của Tưởng Giới Thạch ở Trùng Khánh và tham gia vào những cuộc đàm phán thất bại sau Thế chiến II .

Nắm quyền thủ tướng

[sửa|sửa mã nguồn]

Năm 1949, với sự thành lập nhà nước Cộng hoà Nhân dân Trung Hoa, Chu Ân Lai lên nắm quyền Thủ tướng và Bộ trưởng ngoại giao. Tháng 6 năm 1953, ông đưa ra năm tuyên bố hoà bình. Ông dẫn đầu phái đoàn Cộng sản Trung Quốc tham gia Hội nghị Geneva và Hội nghị Bandung (1955). Ông đã thoát nạn sau một âm mưu ám sát của phe Quốc Dân Đảng dưới quyền Tưởng Giới Thạch trên đường trở về từ Bandung. Một quả mìn MK7 đã được giấu trên chiếc máy bay thuê Kashmir Princess chở ông. Chu Ân Lai đã đổi máy bay nhưng tất cả 16 người trong đội đều thiệt mạng. Với thái độ ôn hoà và ảnh hưởng trong khối các nước không liên kết thời Chiến tranh Lạnh, chính sách ngoại giao của ông nhằm tăng cường quan hệ với các quốc gia trong vùng như Ấn Độ, Myanma và các nước Đông Nam Á, cũng như các quốc gia châu Phi. Năm 1958, chức Bộ trưởng ngoại giao được trao lại cho Trần Nghị Chu Ân Lai tiếp tục giữ chức vụ Thủ tướng cho tới khi ông qua đời năm 1976.

Chu Ân Lai với Henry Kissinger và Mao Trạch Đông .Trọng tâm trong nước của ông sau khi trở thành Thủ tướng là nền kinh tế tài chính Trung Quốc, đang ở thực trạng lỗi thời sau nhiều thập kỷ cuộc chiến tranh. Ông đặt tiềm năng tăng trưởng sản xuất nông nghiệp trải qua việc tái phân phối ruộng đất. Phát triển công nghiệp cũng là một ưu tiên của ông. Ngoài ra ông còn đưa ra những sáng tạo độc đáo cải cách thiên nhiên và môi trường tiên phong ở Trung Quốc. Trong cơ quan chính phủ, Mao là người vạch chủ trương còn Chu Ân Lai là người thực thi .
Năm 1958, Mao Trạch Đông mở màn chương trình Đại nhảy vọt, với tiềm năng tăng mức sản xuất công nghiệp và nông nghiệp của Trung Quốc lên những tầm ngoạn mục. Là nhà quản trị trong thực tiễn và được lòng dân, Chu Ân Lai vẫn giữ được chức vụ của mình trong thời hạn này. Cách mạng Văn hoá ( 1966 – 1976 ) tác động ảnh hưởng lớn tới ông tuy nhiên Chu Ân Lai được Mao xem là người có năng lượng và ngoan ngoãn phục tùng Mao do đó ông đã không bị thanh trừng trong cuộc Cách mạng văn hóa truyền thống như những chỉ huy khác dám có quan điểm phản đối Mao. Ở những quá trình cuối cuộc cách mạng này năm 1975, ông đã đưa ra “ bốn hiện đại hoá ” để sửa chữa thay thế những sai lầm đáng tiếc do nó gây ra và sau này trở thành trọng tâm trong chủ trương đối nội của Đặng Tiểu Bình [ 1 ] .
Nổi tiếng là một nhà ngoại giao có tài, Chu Ân Lai chịu nghĩa vụ và trách nhiệm chính trong việc tái lập những mối quan hệ với phương Tây hồi đầu thập niên 1970. Ông đã chào mừng Tổng thống Richard Nixon tới Trung Quốc tháng 2 năm 1972, và ký kết Thông cáo Thượng Hải .

Sau khi biết mình bị ung thư, ông bắt đầu chuyển giao nhiều trách nhiệm của mình cho Đặng Tiểu Bình. Trong những giai đoạn cuối cuộc Cách mạng Văn hoá, Chu Ân Lai chính là mục tiêu mới của các chiến dịch chính trị của Bè lũ bốn tên của Chủ tịch Mao năm 1975 với khẩu hiệu “chỉ trích Tống Giang, đánh giá Thuỷ hử“, ám chỉ tới một tác phẩm văn học Trung Quốc, coi Chu Ân Lai là một hình mẫu kẻ thất bại chính trị. Ngoài ra chiến dịch Chỉ trích Lâm, Chỉ trích Khổng (Phê Lâm phê Khổng vận động) cũng nhắm mục tiêu vào Thủ tướng Chu Ân Lai bởi ông bị coi là một trong những đối thủ chính trị của Bè lũ bốn tên.

Cái chết và những phản ứng

[sửa|sửa mã nguồn]

T ­ ượng Chu Ân Lai

Năm 1974 Chu Ân Lai phải vào viện vì ung thư bàng quang, nhưng vẫn tiếp tục điều hành công việc từ bên trong bệnh viện, còn Đặng Tiểu Bình là Phó thủ tướng thứ nhất chịu trách nhiệm hầu hết các vấn đề quan trọng của Quốc vụ viện. Chu Ân Lai mất buổi sáng ngày 8 tháng 1 năm 1976, 8 tháng trước Mao Trạch Đông. Trong cuốn sách của mình, Mao: Câu chuyện chưa biết, Jung Chang (Trương Nhung) và Jon Halliday xác nhận rằng Mao cố tình không cho Chu Ân Lai chữa bệnh ung thư bởi ông không muốn Chu Ân Lai sống lâu hơn mình.[2] Nhiều quốc gia trong Phong trào không liên kết đã gửi lời chia buồn trước cái chết của Chu Ân Lai một nhà ngoại giao và nhà thương thuyết nổi tiếng trên trường quốc tế, nhiều nước coi cái chết của ông là một mất mát to lớn. Thi thể ông được hoả thiêu và tro được rải từ máy bay xuống các ngọn đồi và thung lũng, theo đúng nguyện vọng của ông.

Bên trong Trung Quốc, nhóm Bè lũ bốn tên ( Giang Thanh và đồng bọn ) coi cái chết của Chu là một thuận tiện lớn cho mưu đồ chính trị của họ, bởi vật cản lớn duy nhất còn lại trước ngôi báu quyền lực tối cao tuyệt đối ở Trung Quốc của họ đã mất. Sau đám tang Chu Ân Lai, Đặng Tiểu Bình đã có bài ca tụng chính thức, nhưng sau này ông đã bị buộc rời bỏ chính trị sau cái chết của Mao .
Từ khi mất, một căn phòng tưởng niệm đã được dành riêng cho ông và người vợ yêu dấu tại Thiên Tân, được đặt tên là Phòng tưởng niệm Chu Ân Lai và vợ Thiên Tân ( 天津周恩來鄧穎超紀念館 ), và một bức tượng đã được dựng lên ở Thành phố Nam Kinh, nơi ông từng thao tác với Quốc Dân Đảng trong thập niên 1940. Một con tem vương quốc cũng được phát hành kỷ niệm một năm ngày mất của ông năm 1977, và một lần nữa năm 1998 kỷ niệm ngày sinh lần thứ 100 của ông .

Di sản

[sửa|sửa mã nguồn]

Chu Ân Lai thường được coi là một nhà thương thuyết có tài, một bậc thầy về thực thi chủ trương, một nhà cách mạng toàn tâm, một chính khách trong thực tiễn với sự kiên trì vô biên và sự chú trọng đặc biệt quan trọng tới những chi tiết cụ thể việc làm. Ông cũng nổi tiếng về lao động không stress và đạo đức. Ông được coi là vị chính khách sau cuối của tư tưởng Khổng giáo truyền thống cuội nguồn. Phong cách chính trị của Chu Ân Lai cần được xem xét theo triết lý chính trị và nhân cách của ông. Ở mức độ lớn hơn, Chu Ân Lai là một nhân vật tích hợp giữa chính khách cộng sản và nền giáo dục Nước Trung Hoa truyền thống lịch sử : từng có tư tưởng bảo thủ và cực đoan, thực dụng và có ý thức hệ, đồng thời có niềm tin vào trật tự và sự hoà hợp cũng như một lòng tin vào sự phản kháng và cách mạng .
Dù là người có lòng tin cậy nhiệt thành vào những lý tưởng Cộng sản, lý tưởng cơ bản của nhà nước Trung Quốc tân tiến, Chu Ân Lai thường được nhiều người cho là có ảnh hưởng tác động ôn hoà trên một số ít tư tưởng thái quá của chính sách Mao, dù ông không có quyền lực tối cao thiết yếu để hoàn toàn có thể chống lại những chủ trương của Mao. Có những quan điểm cho rằng ông đã sử dụng quyền lực tối cao của mình để bảo vệ một số ít khu vực tôn giáo và hoàng gia cổ Trung Quốc khỏi những cuộc cướp phá của lực lượng Hồng vệ binh cũng như bảo vệ nhiều tướng lĩnh và chỉ huy số 1 cơ quan chính phủ khỏi những cuộc thanh trừng. Dù trong những năm gần đây Mao bị nhìn nhận lại, rất ít người Trung Quốc cũng như hội đồng Hoa Kiều ở quốc tế phê phán Chu nặng nề như Mao. Chu để lại tình cảm khá tốt trong dân chúng và giới học giả Trung Quốc .
Ông là một trong số ít nhà chỉ huy Trung Quốc biểu lộ sự tôn trọng đúng mực so với những nước nhỏ như Nước Ta. Chu Ân Lai đã từng nói : “ Nếu những bạn không thích thì chúng tôi sẽ ra đi ngay ” khi Nước Ta khôn khéo phản ứng việc Hồng vệ binh Trung Quốc hô hào những khẩu hiệu của Đại cách mạng văn hóa truyền thống vô sản ở TP.HN năm 1967. Và chính ông cũng nhận Hồ Chí Minh là “ lão đại ca ” .

Gia đình

[sửa|sửa mã nguồn]

Phu nhân của ông là Đặng Dĩnh Siêu, Ủy viên Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc khóa XI, XII, quản trị Hội nghị Hiệp thương chính trị nhân dân Trung Quốc từ năm 1983 – 1988, Bí thư thứ hai Ủy ban Kiểm tra – Kỷ luật Trung ương Đảng, quản trị Hội Phụ nữ Trung Quốc .
Mặc dù Chu Ân Lai và Đặng Dĩnh Siêu không có con cháu nhưng hai người đã dành rất nhiều tình yêu quý cho những đứa con của những liệt sĩ, như : Tôn Duy Thế ( con gái của liệt sĩ Tôn Bính Văn ) và Lý My ( con gái của liệt sĩ Lý Tiểu Thạch ), … Thủ tướng thứ tư của Quốc vụ viện Trung Quốc Lý Bằng cũng là con nuôi của vợ chồng Chu Ân Lai .

Xem thêm

[sửa|sửa mã nguồn]

• Lịch sử Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa

Chú thích

[sửa|sửa mã nguồn]

1. ^ Bốn hiện đại hóa ( Four Modernizations ) là gì ? Kết quả mà nó mang lại, Vietnambiz, 17/10/2019
2. ^

   Chang, Jung; Halliday, Jon. 2005. Mao: The Unknown Story. New York: Knopf. 579-580.

Tham khảo

[sửa|sửa mã nguồn]

• Eldest Son (Con trai cả) của Hàn Tố Âm, một bản tiểu sử tổng thể.
• Có một cuốn sách mới xuất bản năm 2003 tại Hồng Kông, Zhou Enlai’s Later Years (Những năm cuối của Chu Ân Lai) của Gao Wenqian cũng đáng chú ý. Chưa có bản dịch tiếng Anh.
• Một tiểu sử của Chu Ân Lai dự định ra mắt tháng 11 năm 2007, tác giả Gao Wenqian. Public Affairs chịu trách nhiệm xuất bản cuốn sách này.

Liên kết ngoài

[sửa|sửa mã nguồn]

• Zhou Enlai Biography Lưu trữ 2009-03-01 tại Wayback Machine From Spartacus Educational

Tiền nhiệm:
Không có
Thủ tướng Quốc vụ viện
1949–1976

Kế nhiệm:
Hoa Quốc Phong

Tiền nhiệm:
Không có
Bộ trưởng Ngoại giao Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa
1949-1958

Kế nhiệm:
Trần Nghị

Source: https://webcongnghe247.com
Category: Tin tức