Người ảo trong thế giới thực

Hatsune Miku. Ảnh: vocaloid.fandom.com

Ngày 31-8-2007, Công ty Crypton Future Media của Nhật Bản trình làng một giọng ca trẻ, Hatsune Miku, 17 tuổi. Chỉ trong 12 ngày đầu phát hành, gần 30 ngàn bản đã được bán ra, một con số bất ngờ đối với chính Crypton Future Media. Cuối năm đó, Amazon.co.jp thông báo doanh thu của Hatsune đạt hơn 57 triệu yên, trở thành mặt hàng chạy nhất của Amazon. Và Hatsune Miku tiếp tục trở thành thần tượng mãi cho đến tận bây giờ… 

* Ấn tượng về Hatsune Miku

Tính đến năm 2018, theo thống kê của Brett King trong Augmented:

– Hatsune Miku có hơn 100 ngàn bài hát đã được phát hành, 1,5 triệu video trên YouTube và hơn 1 triệu tác phẩm hội họa từ người hâm mộ .
– Hatsune Miku có một điệu nhảy gây “ sốt ” của riêng mình với tên MikuMikuDance ( MMD ) .
– Viện Nghiên cứu Nomura ước tính rằng kể từ khi ra đời tháng 8-2007 đến tháng 3-2012, Hatsune Miku đã mang về hơn 10 ngàn tỷ yên lệch giá ( khoảng chừng 130 tỷ USD ). Doanh thu này gồm có cả những mẫu sản phẩm phái sinh từ đĩa nhạc Hatsune Miku như : game, video quảng cáo, đồ vật lưu niệm …
– Hatsune Miku có nhiều hợp đồng quảng cáo hơn tổng số của 2 ngôi sao 5 cánh thể thao là Tiger Woods và Michael Jordan cộng lại .
– Hatsune Miku có hơn 2,5 triệu người hâm mộ trên Facebook .
– Hatsune Miku đã trình diễn hơn 30 show ca nhạc “ cháy vé ” trên khắp quốc tế, tại Los Angeles, Thành Phố New York, Đài Bắc, Hong Kong, Nước Singapore, Tokyo, Vancouver, Washington và gần đây nhất là hát cùng với Lady Gaga .
Điều đáng nói là khi Hatsune Miku Open lần đầu vào năm 2007 thì cô mới 17 tuổi, đến nay sau 13 năm cô cũng chỉ mới … 17 tuổi thôi !

* Hatsune Miku là ai?

Nếu Hatsune Miku là một nữ ca sĩ nổi tiếng thì bài viết về cô sẽ Open ở trang Văn hóa – văn nghệ, nhưng … Hatsune Miku không hề có thật ! Cô chỉ là một người ảo, một mẫu sản phẩm được tạo ra bằng công nghệ tiên tiến mà thôi. Đó là nguyên do vì sao Hatsune Miku lại Open ở trang Công nghệ này .
Miku khởi đầu là một ứng dụng tổng hợp giọng nói do Công ty Crypton Future Media của Nhật sản xuất nhờ vào công nghệ Vocaloid của Yamaha. Năm 2007, CEO của Crypton là ông Hiroyuki Itoh cảm thấy ứng dụng này cần một hình tượng – hay thần tượng – để tiếp thị. Ông nhờ đến Kei, họa sỹ vẽ tranh minh họa cho những tiểu thuyết hình ảnh, để phát minh sáng tạo ra một nhân vật thần tượng. Kei đã vẽ nên một cô gái 17 tuổi, cao 1,57 m, nặng 41 kg. Cô ấy có đôi chân dài, đôi mắt to, hai bím tóc màu xanh da trời dài gần chấm đất .
Cô gái được đặt tên là Hatsune Miku, được tạo ra bằng cách ghép những từ tiếng Nhật là “ tiên phong ” ( hatsu ), “ âm thanh ” ( ne ), và tương lai ( miku ). Ý của Crypton là cô sẽ là “ âm thanh tiên phong đến từ tương lai ”. Giọng của Hatsune Miku được lấy từ diễn viên lồng tiếng Saki Fujita đã qua chỉnh sửa và chia ra những âm riêng không liên quan gì đến nhau. Các âm này sau đó được kiểm soát và điều chỉnh cao độ và trường độ rồi nối lại thành từ và câu hoàn hảo .
Hatsune Miku không được làm thành một tạo vật hữu hình như robot. Hình ảnh và video về cô được tạo bằng những ứng dụng đồ họa. Khi Hatsune Miku trình diễn trên sân khấu – ví dụ như trình diễn chung với Lady Gaga – thì hình ảnh 3 chiều của cô được tạo bằng công nghệ Hologram .

Đồ thị về Thung lũng kỳ dị. Nguồn đồ thị gốc: W.Disney/Everett/Rex Features Chuyển ngữ: P.H.Nhân

* Những suy nghĩ về công nghệ

Hiện tượng Miku cho ta thấy rằng một ngôi sao 5 cánh nhạc trẻ không nhất thiết phải là con người. Đây là lần tiên phong một mẫu sản phẩm do máy tính tạo ra đạt được mức độ phổ cập như vậy trên toàn quốc tế. Trước nay ta vẫn có những nhân vật hoạt hình, nhân vật hư cấu và siêu anh hùng truyện tranh được phổ cập thoáng đãng, nhưng đây là lần tiên phong một hiện thân ( avatar ) trọn vẹn ảo ( và không trọn vẹn giống người ) tiến ra quốc tế thật để cạnh tranh đối đầu cùng con người .
Hình tượng Hatsune Miku gợi cho ta một hình tượng tương đương đang Open ngày càng phổ cập trong thời đại 4.0 : Trợ lý ảo. Trợ lý ảo là một ứng dụng có năng lực thực thi những tác vụ hoặc dịch vụ cho cá thể người sử dụng. Hiện nay, trên chiếc điện thoại thông minh mưu trí của bạn đang có sẵn trợ lý ảo chuẩn bị sẵn sàng triển khai việc làm theo nhu yếu của bạn hay trò chuyện cùng bạn. Trên điện thoại cảm ứng dùng hệ điều hành quản lý iOS đó là Apple Siri, trên điện thoại cảm ứng dùng hệ quản lý Android đó là Google Assistant. Trên máy tính cá thể dùng hệ quản lý và điều hành Microsoft đó là Microsoft Cortana. Ngoài ra còn có trợ lý ảo Amazon Alexa của Amazon, trợ lý ảo M của Facebook …
Nếu Hatsune Miku hoàn toàn có thể hát hay, múa giỏi cho bạn nghe và xem thì những trợ lý ảo của riêng bạn lại hoàn toàn có thể làm giúp cho bạn rất nhiều việc làm thường ngày : đặt chuông báo thức, giải đáp vướng mắc, đặt chỗ khách sạn, mua vé xem phim … và nhất là hoàn toàn có thể “ chiều ý ” bạn tốt hơn hẳn Hatsune Miku .
Các hãng công nghệ tiên tiến vẫn đang ra sức nâng cấp cải tiến những trợ lý ảo của mình để “ hiểu ” người sử dụng tốt hơn và thao tác hiệu suất cao hơn, cạnh bên đó những công nghệ tiên tiến cốt lõi của thời đại 4.0 như IoT ( Internet vạn vật ), big data ( tài liệu lớn ), AI ( trí tuệ tự tạo ) … vẫn liên tục tăng trưởng sẽ khiến những trợ lý ảo chung quanh tất cả chúng ta ngày càng nhiều hơn, hiểu tất cả chúng ta hơn, xử lý giúp tất cả chúng ta nhiều việc hơn. Sẽ đến một ngày con người không hề sống thiếu trợ lý ảo, và biết đâu tất cả chúng ta sẽ yêu quý trợ lý ảo của mình, như giờ đây hàng triệu người đang yêu quý thần tượng Hatsune Miku !

* Câu chuyện về “Thung lũng kỳ dị”

Năm 1970, giáo sư người Nhật Mashiro Mori thuộc Viện Công nghệ Tokyo đã xuất bản một bài báo nói về “ Uncanny Valley ” ( Thung lũng kỳ dị ). Sau 50 năm, đây vẫn là một trong những tiểu luận có ảnh hưởng tác động nhất về công nghệ tiên tiến robot. Nội dung chính của giả thuyết “ Thung lũng kỳ dị ” như sau : Robot giống người là điều rất mê hoặc, nhưng khi phải đương đầu với một robot quá giống con người, tất cả chúng ta lại cảm thấy sợ .
Giải thích đơn cử hơn về hiệu ứng “ Thung lũng kỳ dị ” như thế này : Khi một cái gì đó không phải con người, nhưng có một số ít nét giống hoặc thân thiện với con người, thì ta sẽ thấy yêu quý. Mức độ yêu quý sẽ càng tăng lên nếu tạo vật ấy giống người hơn. Ví dụ : Một đứa bé sẽ yêu quý theo mức độ tăng lên dần như sau : gấu bông, búp bê hình người, búp bê hình người biết cử động và biết nói … Thế nhưng nếu tạo vật ấy trở nên quá giống người, nhưng lại không tuyệt vời 100 %, mà vẫn có những dấu vết không phải người, thì tất cả chúng ta lại cảm thấy hoảng sợ. Chỉ đến khi robot ấy giống người 100 % – nghĩa là giống người đến mức ta không biết đó là robot – thì sự yêu quý sẽ tăng cao trở lại .
Mashiro Mori bộc lộ giả thuyết trên bằng biểu đồ sau, trong đó phần trũng xuống của đồ thị là “ Thung lũng kỳ dị ” .
Liên hệ lại với Hatsune Miku và những trợ lý ảo tất cả chúng ta thấy thế nào ? Họ có quá giống người và rơi vào “ Thung lũng kỳ dị ” không ?
Nghiên cứu tân tiến cho thấy tất cả chúng ta chỉ gặp yếu tố “ Thung lũng kỳ dị ” so với những robot hữu hình chứ không bị ảnh hưởng tác động bởi những tương tác bằng giọng nói. Trường hợp Hatsune Miku tất cả chúng ta tương tác hầu hết bằng giọng hát và kế đến là hình ảnh chứ không phải bằng khung hình sống có da thịt. Các trợ lý ảo tương tác với tất cả chúng ta đa phần qua giọng nói và hình tượng trên màn hình hiển thị. Chính vì thế, tất cả chúng ta không “ sợ ” những nhân vật ảo của mình .
Trên trong thực tiễn, những đại diện thay mặt ảo hiếm khi có hình dạng đơn cử. Trong tương lai, hầu hết tất cả chúng ta ( hoặc thế hệ con cháu tất cả chúng ta ) sẽ sống với một đại diện thay mặt trọn vẹn ảo, vô hình dung nhưng đại diện thay mặt ấy sẽ trọn vẹn hiểu tất cả chúng ta, giúp tất cả chúng ta trong nhiều việc, trò chuyện cùng tất cả chúng ta. Khi ấy, những trợ lý ảo, đại diện thay mặt ảo, hay avatar không chỉ chớp lấy tâm lý mà hoàn toàn có thể chiếm giữ cả trái tim của tất cả chúng ta nữa. Hiện giờ đây chỉ là chuyện viễn tưởng, nhưng trọn vẹn hoàn toàn có thể xảy ra, như hàng triệu người đã yêu quý Hatsune Miku đó thôi !

 Phạm Hoài Nhân

Source: https://webcongnghe247.com
Category: Liên minh huyền thoại