Spotlight – Khi tội ác không còn được dung dưỡng dưới bàn tay bao bọc của Chúa
Manh Vinh
Đã hơn một thập kỉ trôi qua kể từ khi tờ tạp chí Boston Globe, một toà soạn nhỏ nằm khiêm tốn tại thành phố cổ kính nhất nhì nước Mỹ, soi ánh sáng công lý vào thứ tội ác được dung dưỡng nhân danh Chúa. Spotlight đã tái hiện lại những ngày tháng đấu tranh không mệt mỏi, giữa một bên là những nhà báo có lương tâm muốn phơi bày sự thật và một bên là sức nặng nghìn cân từ đức tin cùng quyền lực.
Nếu như Truth là tác phẩm về hành vi sa ngã của những nhà báo, khi phản ánh xô lệch thực sự và cấu kết, thì Spotlight lại như một đối trọng đem lại niềm tin vào lương tri của người cầm bút. Được đạo diễn bởi Tom McCarthy, phim kể về nỗ lực của nhóm Spotlight ( Tiêu Điểm ), những nhà báo tại toà soạn Boston Globe khi phải chắp nối từng câu truyện để dựng lên hiện thực về nạn lạm dụng tình dục trẻ nhỏ của Giáo hội Công giáo Roma vốn được bưng bít từ lâu. Trong suốt thời lượng hơn 2 tiếng đồng hồ đeo tay, Tom McCarthy đã để ” Robby ” Robinson ( Michael Keaton ) và 4 tập sự của mình tại Globe gồm Sacha Pfeiffer ( Rachel McAdams ), Michael Rezendes ( Mark Ruffalo ), và Matt Carroll ( Brian d’Arcy James ) cùng lần tìm manh mối của câu truyện .Rachel McAdams, Michael Keaton và Mark RuffaloSpotlight đã hoàn toàn có thể bị biến thành một bộ phim tài liệu dài. Thế nhưng, nỗ lực của McCarthy và đoàn làm phim đã thổi vào đó chất hình sự, một vài khúc ngoặt giật mình cùng những chi tiết cụ thể đắt giá để biến Spotlight thành ” điểm trung tâm ” của Oscar năm nay. Bộ phim hoà hợp khôn khéo, giữa câu truyện của những nhà báo năng nổ, với thời cuộc thay đổi trong một nước Mỹ đầy dịch chuyển những năm 2000 .Thảm kịch 11/9, thực chất của thành phố Boston cùng dân cư tại đó, và đống thủ tục pháp lý đã ngáng trở những người đi trước đưa tội ác của những giám mục, linh mục ra ngoài ánh sáng. Điều tuyệt vời là Spotlight đã phản ánh được toàn bộ những khái niệm vĩ mô đó, cân đối chúng với những mảnh ghép nhỏ của từng cá thể. Đó là những nạn nhân còn sống sót, qua cách họ kể lại thảm kịch của mình, cách họ sống trong mặc cảm và phẫn nộ đến hiện tại là vật chứng đanh thép tố cáo hành vi hung quỷ của 1 số ít kẻ nhân danh Chúa .Những thành viên trong nhóm đưa tin Spotlight cũng được bộ phim dành phần thời lượng phải chăng, để người xem thấy rằng khi theo đuổi vụ kiện, mỗi Robinson, Pfeiffer, Rezendes, hay Carroll đều có những yếu tố cá thể phải xử lý, họ đều bị thử thách bởi sức nặng và khoanh vùng phạm vi ngày càng lan rộng ra của cuộc tìm hiểu .
Mark Ruffalo trong vai phóng viên Michael Rezendes thực sự là một “Hulk” của đội Spotlight, khi năng lượng và lương tâm của con người này đã thúc đẩy những thành viên còn lại trong việc đem sự thực khủng khiếp ra phơi bày trước ánh sáng. Đề cử cho Mark tại hạng mục Nam diễn viên phụ xuất sắc tại Oscar là minh chứng cho sự thừa nhận của công chúng với nỗ lực đáng nể mà nam diễn viên bỏ ra để cháy với vai diễn Rezendes.
” Chúng ta phải vạch trần được bọn chúng. Để cho mọi người thấy rằng không ai hoàn toàn có thể thoát tội được “Số nhân vật còn lại, được bộc lộ bởi Liev Schreiber, Billy Crudup, Stanley Tucci, John Slattery, Len Cariou hay Paul Guilfoyle ; không ai trở thành người thừa trong bộ phim. Chiến thắng của Spotlight trước cường quyền của nhà thời thánh có được nhờ nỗ lực của cả nhóm, cũng như thành công xuất sắc của bộ phim đến từ dàn diễn viên kĩ năng
Tính thời sự và thông điệp nhức nhối
Dù vấn đề đã qua đi hơn 10 năm, nhưng phim vẫn nóng nực tính thời sự. Người ta vẫn thấy đâu đó bộ mặt của những con quỷ sống trong ngôi nhà của Chúa, những vụ xâm hại trẻ nhỏ vẫn liên tục xảy ra dưới bàn tay dung túng của một bộ phận linh mục, cha xứ … Tiếp tay cho chúng là những luật sư hám lợi, bồi thẩm đoàn tham tiền và ngại rắc rối. Cùng nhau, chúng làm nên một cỗ máy tội ác khổng lồ đã chôn vùi tuổi thơ và cả sinh mạng của rất nhiều nạn nhân. Giống như một nhân vật nói trong phim : ” Cần đến một cái làng để nuôi dạy một đứa trẻ và cũng cần đến cả một cái làng để xâm hại nó ” .
Câu thoại làm nhức nhối người xem : ” Làm sao hoàn toàn có thể nói không với Chúa chứ ? “Đối diện với những thế lực ấy là những con người ngày đêm tận tuỵ tìm cho ra dẫn chứng để phá vỡ cỗ máy thủ ác khổng lồ kia, như Rezendes, Carroll hay Robinson … Họ là những nhà báo mưu trí và đầy lương tâm, khi quyết đào lên thứ thực sự đã bị chôn vùi sau nhiều giả tạo và gian dối bịa đặt .Spotlight không phải là một bộ phim tuyệt vời. Nhiều cảnh còn khiến người xem do dự về logic, nhất là từ những quyết định hành động của phía nhà thời thánh. Tuy nhiên, Spotlight là bộ phim của năm, là đỉnh điểm tôn vinh giá trị của thực sự. Bộ phim phản ánh nỗi buồn của cả một thế hệ, khi những con người bị xâm hại đã sống quá lâu dưới cái bóng câm lặng của Boston. Nhưng Spotlight đồng thời cũng tìm thấy thứ ánh sáng của hy vọng và công lý từ những nhà báo ” có tâm “, khi họ đại diện thay mặt cho lẽ phải để thắng lợi thứ tội ác biến tướng dưới dáng hình của Chúa .
